Geschiedenis Rekenkamer WVOLV

Met de in 2002 doorgevoerde wijziging van de Gemeentewet – in het kader van de Wet dualisering gemeentebestuur – zijn gemeenten sinds 2006 verplicht een rekenkamer(functie) in te stellen. Een rekenkamer werd volgens de Gemeentewet geacht onderzoek te doen naar doelmatigheid, doeltreffendheid en rechtmatigheid van het door het gemeentebestuur gevoerde bestuur. Daarmee is de rekenkamer vooraleerst een versterking en ondersteuning van de controlerende verantwoordelijkheid van de gemeenteraad. 

De introductie van de lokale rekenkamer was één van de aanbevelingen van de Staatscommissie Dualisme en Lokale Democratie uit 1999. De staatscommissie achtte de instelling van onafhankelijke lokale rekenkamers noodzakelijk als onderdeel van de door haar bepleite versterking van de controlerende taak van de gemeenteraad. Voorgesteld werd om in elke gemeente een rekenkamer in te stellen naar voorbeeld van de Algemene Rekenkamer.  

Door een lobby van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) werd de rekenkamerfunctie toegevoegd aan de wet, waardoor gemeenten zelf invulling konden geven aan hun lokale rekenkamer en raadsleden zitting konden nemen. Hierdoor kon de gemeente kiezen of ze een rekenkamer of rekenkamerfunctie wilde instellen. Bij een rekenkamer diende voldaan te worden aan de wetgeving, bij de rekenkamerfunctie kan e.a. geregeld worden via een verordening, doorgaans werd dit rekenkamercommissie genoemd. Beide hadden in ieder geval als taak de doelmatigheid, doeltreffendheid en rechtmatigheid van gemeentelijk bestuur te onderzoeken. 

Delft was één van de eerste gemeenten met een rekenkamercommissie; in 1992 door de gemeenteraad ingesteld. De rekenkamer van Rotterdam is in 1997 opgericht. De gemeenten Wassenaar, Voorschoten en Oegstgeest hebben sinds 1 juli 2005 een rekenkamercommissie. Leidschendam-Voorburg had van 2006 tot 2013 samen met de gemeente Rijswijk een gezamenlijke rekenkamercommissie. Op 1 januari 2014 is de gemeente Leidschendam-Voorburg toegetreden tot de Rekenkamercommissie WVO.

Met de invoering van de Wet versterking decentrale rekenkamers in 2023 zijn alle gemeenten en provincies verplicht om per 1 januari 2024 een rekenkamer in te stellen.