Om in 2030 voldoende woningen te realiseren voor alle doelgroepen moet het gemeentelijk woonbeleid in Wassenaar, Voorschoten, Oegstgeest en Leidschendam-Voorburg effectiever en efficiënter worden. Gemeenteraden moeten meer sturen op deze opgave. Dit blijkt uit onderzoek dat in opdracht van de Rekenkamer is verricht voor de vier gemeenteraden.
Weinig ruimte voor woningbouw
Binnen de vier gemeenten is beperkt ruimte voor woningbouw. Kijk als gemeente goed naar mogelijkheden van herontwikkeling van maatschappelijk vastgoed in combinatie met wonen en de aanwijzing van sociale woningbouw via de doelgroepenverordening.
Gebruik instrumenten optimaal
De vier gemeenten hebben (zeer) beperkt eigen grond. Met actief grondbeleid is meer sturing mogelijk. Door de gemeenten wordt beperkt gebruik gemaakt van de instrumenten regionale versnellingstafels en subsidiemogelijkheden.
Ontoereikende bouwdoelstelling en planning
De bouwdoelstelling en de planningscapaciteit (130% van de doelstelling) van de te realiseren woningen tot 2030 is bij de meeste gemeenten ontoereikend.
Beperkte ambtelijke capaciteit
In de vier gemeenten is de ambtelijke capaciteit krap. In de praktijk wordt er relatief veel gewerkt met ingehuurde krachten, wat de continuïteit bij complexe projecten, zoals woningbouw, niet ten goede komt.
Sturing door de raad
De sturing van de raden is in sterke mate gericht op het behoud van de karakteristieke identiteit van de eigen gemeente en de belangen van de eigen inwoners en in mindere mate op het realiseren van de maatschappelijke opgaven om woningen voor alle doelgroepen te realiseren. Sturing op de realisatie van doelen (aantallen woningen, segmenten en doelgroepen) richting 2030 vindt niet plaats. Daarvoor ontbreekt de juiste informatie.
Advies
De Rekenkamer adviseert de gemeenten onder meer een omgevingsvisie op te stellen waarin zoeklocaties zijn aangewezen voor het toevoegen van woningen. Een woningbouwprogrammering op te stellen dat uitgaat van de landelijk geadviseerde planvoorraad van 130 procent. Daarnaast ook gebruik te maken van instrumenten van actief grondbeleid en de beschikbare ruimte voor woningbouw optimaler te benutten.
Bestuurlijke reacties
De colleges van B&W van de vier gemeenten kunnen zich in grote lijnen vinden in de onderzoeksresultaten. De onderzoeksresultaten zijn op 23 augustus 2024 aangeboden aan de gemeenteraden.