In 2024 is deelgenomen aan een landelijk onderzoek naar energiebesparingsplicht en de informatieplicht energiebesparing.
Resultaat
Het landelijke onderzoek heeft geleid tot een samenvattende rapportage en een benchmark van gemeenten en omgevingsdiensten. Naast de algemene onderzoeksresultaten ontving elke gemeente een eigen factsheet en benchmark.
Het landelijke rapport is op 21 november 2024 gepubliceerd door de Vereniging van Rekenkamers.
Aanleiding
De Rekenkamer WVOLV heeft besloten om deel te nemen aan het onderzoek, mede omdat het onderwerp – de handhaving van de energiebesparingsplicht – onderwerp was van een eerder, uitgebreid onderzoek van uw Rekenkamer. Daarnaast viel het onderzoeksonderwerp onder het thema ‘klimaatverandering’. Dit is één van de vier leidende thema’s uit het Onderzoeksplan 2023-2024 van de Rekenkamer.
Aanpak
Het landelijk DoeMee-onderzoek was een initiatief van de Vereniging van Rekenkamers. In dit onderzoek, dat jaarlijks wordt uitgevoerd, wordt steeds een ander onderwerp onder de loep genomen. Het staat alle rekenkamers vrij om hieraan deel te nemen. Door de omvang heeft het onderzoek steeds het karakter van een quickscan, het betreft dus geen verdiepende analyse.
Onderzoeks- en adviesbureau Ecorys heeft in opdracht van de Vereniging van Rekenkamers het DoeMee-onderzoek 2024 uitgevoerd. In totaal hebben 109 rekenkamers samen onderzoek laten doen naar het toezicht op en de handhaving van de energiebesparingsplicht van bedrijven en instellingen.
De Algemene Rekenkamer heeft, parallel hieraan, onderzoek gedaan naar de totstandkoming, bekostiging en uitvoering van dit beleid op Rijksniveau.
Inzicht
Met dit onderzoek heeft de Vereniging van Rekenkamers inzichtelijk gemaakt op welke wijze gemeenten, provincies en omgevingsdiensten het toezicht en de handhaving op de energiebesparings- en informatieplicht hebben georganiseerd. Zo wordt inzichtelijk welke toezichts- en handhavingsmaatregelen helpen om de naleving van de energiebesparingsplicht te bevorderen. Voor gemeenten en provincies extra relevant, omdat goed toezicht en handhaving kan bijdragen aan het behalen van hun eigen duurzaamheidsdoelstellingen.
Conclusie
Er lijkt enige toename te zijn in de inzet op de handhaving van de energiebesparingsplicht, al is er weinig inzicht in de resultaten. We zouden het toejuichen als gemeenten en omgevingsdiensten samen een manier zouden vinden om meer inzicht te bieden in de daadwerkelijk bespaarde energie. Hiermee zou dan niet alleen een positief klimaateffect aangetoond kunnen worden, maar tegelijkertijd een kostenbesparingseffect voor bedrijven in de vier gemeenten. Immers, de energiebesparingsplicht geldt voor maatregelen waarvan bewezen is dat ze zichzelf terugverdienen. Bedrijfsmatige efficiëntie en het behalen van publieke doelstellingen liggen hierin elkaars verlengde.