3.3 Democratie in de raad: betekenisvolle rol en toegevoegde waarde van de raad

Richtinggevende vragen
  • Hoe formuleren we een politieke visie op belangentegenstellingen waar de samenleving zelf niet uitkomt?
  • Hoe hakken we met gezag politieke knopen door en komen we tot besluiten komen?
  • Hoe leggen we verantwoording af over de gemaakte keuzes?
Lessen in termen van stimulansen en obstakels
  • Burgerinitiatieven stranden waar politieke keuzen door de gemeenteraad nodig of wenselijk zijn – maar deze niet worden genomen of vooruit worden geschoven.
  • Initiatiefnemers missen regelmatig een gezaghebbende rol vanuit het gemeentebestuur om knopen door te hakken als maatschappelijke partijen of inwoners er zelf niet uit komen. Zo kan het zijn dat sportverenigingen zich samen willen inzetten voor een nieuwe buitensportaccommodatie maar allemaal verschillende claims leggen op de beschikbare ruimte.
  • Initiatiefnemers ervaren in meer of mindere mate belangstelling vanuit het gemeentebestuur voor hun initiatief. Een goede aansluiting van de raad op maatschappelijke initiatieven wordt vaak gemist – met name daar waar een politieke belangenafweging speelt.
Tips
Aan de gemeente:

De gemeenteraad vervult als gekozen volksvertegenwoordiging bij uitstek een politieke rol – meteen al bij de start van een burgerinitiatief, gaandeweg of in laatste instantie als de samenleving er onderling niet uitkomt:

  • Als volksvertegenwoordiger goed zicht hebben op alle belangen en in verbinding staan met alle belanghebbenden.
  • Het ontwikkelen en uitdragen van een politieke visie hoe om te gaan met de diverse belangen en hoe deze te wegen. Welke belang prevaleert? Waar liggen mogelijkheden voor het bundelen van belangen? Hoe gaan we om met botsende belangen?
  • Het maken van politieke keuzes: uitsluitsel geven over belangenafwegingen waar de samenleving zelf moeilijk uit komt en daarmee het verlenen van democratische legitimiteit.
  • Bewaken en waar mogelijk borgen van een goed proces van belangenafweging. Niet elk belang is goed vertegenwoordigd. Niet alle belanghebbenden zijn even goed georganiseerd. Stimuleer en organiseer dat alle belanghebbenden ook een podium krijgen om van zich te laten horen en zich te laten gelden. Behartig met name ook die belangen die niet door belanghebbenden verwoord kunnen worden.
  • Indien het initiatiefnemers niet lukt om uit verschillende belangen te komen overweeg dan om daarvoor het politiek-bestuurlijke proces in dienst te stellen.