3.4 Democratie op straat: er samen uit komen

Richtinggevende vragen
  • Hoe kun je stimuleren dat de democratie ook levendig is op straat – in het onderlinge samenspel tussen bewoners en tussen initiatiefnemers en andere belanghebbenden?
  • Is het juist dat partijen die met eigen inzet en middelen bijdragen aan publieke zaken, ook meer invloed hebben dan diegenen die dat niet doen? Wanneer wel? Wanneer niet?
Lessen in termen van stimulansen en obstakels
  • Democratie is niet iets exclusiefs voor de gemeenteraad. Politiek vindt ook plaats ‘op straat’: in organisaties, bedrijven, buurten én huishoudens – ook hier is het zaak belangenconflicten te beslechten.
  • Maatschappelijke initiatiefnemers doen moeite om zicht te krijgen op verschillende belangen.
  • Belanghebbende partijen doen moeite om er met elkaar uit te komen – en stappen niet meteen naar het gemeentebestuur.
Tips
Aan de initiatiefnemers en de gemeente:

  • Goed luisteren, betekent niet dat je iedereen altijd zijn/ haar zin kun geven. Niet je zin krijgen, betekent niet dat er niet goed naar je geluisterd is. Zorg dat dit voor iedereen helder is en maak dit onderdeel van de ‘democratische opvoeding’. Dit wordt steeds belangrijker in een samenleving waar we er vaker onderling met elkaar moeten en willen uitkomen: het accepteren van de uitkomsten van een goed democratisch proces.
  • Als verschillen bestaan tussen groepen, organisaties of inwoners – zaken die goed verenigbaar zijn, maar ook tegenstellingen of (potentiële) conflicten, is het zaak deze op het juiste moment en op een goede manier bespreekbaar te maken. Duidelijkheid bieden aan de hand van heldere keuzes is dan nodig om voortgang te boeken en een impasse te voorkomen. Ook dit vraagt samenwerking – ook van diegenen die met elkaar verschillen.
  • Hanteer een constructieve opstelling: er samen uitkomen – ook als we het oneens zijn.
  • Werk progressiegericht: focus op het bereiken van vooruitgang en op het met elkaar bedenken en uitvoeren van oplossingen. De primaire focus ligt niet op problemen en oorzaken van
    problemen. Aandacht voor “wat werkt wél?” en minder focus op “wat gaat fout en wat werkt niet?”. De aanpak sluit aan op de menselijke behoefte aan autonomie, competentie en verbondenheid: het waarderen van het perspectief van de ander; het respectvol benaderen van vragen en problemen; het benutten van wat goed werkt.
  • Verken de nut en noodzaak van mediation als je er niet met elkaar uitkomt en de mogelijkheid vanuit de gemeente om daarbij te faciliteren.
Voorbeeld: Herindeling IJsbaangebied (gemeente Voorschoten)

Hoewel zeker vier jaar is gewerkt aan concrete plannen is nog geen actie ondernomen om mogelijke bezwaren van omwonenden en kerkgangers van het nabijgelegen kerkje te inventariseren. De initiatiefnemers rekenen wel op botsende belangen of klachten vooral op het gebied van geluidsoverlast.